Δημήτρης Τσιγάρας ( ΠΗΓΗ: διαδικτυακό περιοδικό για το λαικό τραγούδι "η Κλίκα".)
Δεκέμβριος 2009
Αναζητώντας
την ιστορικότητα του θρυλικού Σακαφλιά, του ήρωα του ομώνυμου
τραγουδιού του Βασίλη Τσιτσάνη με το οποίο συνδέθηκαν και έγιναν γνωστά
τα Τρίκαλα στο Πανελλήνιο, προέκυψαν διάφορα στοιχεία και αναφορές οι
οποίες στηρίζονταν μόνο σε προφορικές διηγίσεις, εικασίες,
αντικρουόμενες και αμφιλεγόμενες απόψεις. Όλα αυτά αποτέλεσαν την ύλη
του βιβλίου μου με τίτλο «Ο θρυλικός Σακαφλιάς» που εκδόθηκε το 2008. Η
απάντηση όμως για το ποιος πραγματικά ήταν ο Σακαφλιάς ήρθε μετέπειτα,
όταν συνεχίζοντας την έρευνά μου, ανακάλυψα ένα άρθρο στην εφημερίδα
ΣΚΡΙΠ, της εποχής του 1924, το οποίο αποτελεί κατά τη γνώμη μου το πιο
ισχυρό ντοκουμέντο για την απόδειξη της ιστορικότητας του Σακαφλιά.
Ποιός πραγματικά ήταν ο Σακαφλιάς, ποιοί, πότε και γιατί τον σκότωσαν;
Παραθέτω παρακάτω το άρθρο της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ της 6-7-1924, όπου στην σελίδα 5 καταγράφεται με λεπτομέρειες ένα φονικό που έγινε στην περιοχή μας:
«ΑΠΟ ΤΑ ΦΡΙΚΙΑΣΤΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ
ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΑΙΞΠΗΡΙΚΗ ΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΝ ΧΩΡΙΟΝ
ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΜΕΝΗ ΕΝΩ ΕΚΟΙΜΑΤΟ
ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΤΙΚΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙΣΑΝ ΕΝ ΤΡΙΚΑΛΟΙΣ ΔΙΚΗΝ
ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΑΙΞΠΗΡΙΚΗ ΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΝ ΧΩΡΙΟΝ
ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΜΕΝΗ ΕΝΩ ΕΚΟΙΜΑΤΟ
ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΤΙΚΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙΣΑΝ ΕΝ ΤΡΙΚΑΛΟΙΣ ΔΙΚΗΝ
{mosimage}Η Θεσσαλία ολόκληρος προ ολίγων μηνών συνεταράχθει από μίαν τραγωδίαν ομοίαν της οποίας δεν συναντώμεν εις τα εγκληματολογικά χρονικά της χώρας μας. Μια οικογένειεα αποτελούμενη από τον πατέρα, την μητέρα και δυο κορίτσια, εκοιμήθησαν το βράδυ δια να μην εξυπνήσουν πλέον. Όταν την πρωίαν η ώρα είχε περάσει και η θύρα της οικίας όπου συνέβη το ζήτημα δεν ήνοιξε, οι κάτοικοι του χωρίου Καλλιφωνίου της Καρδίτσης την διέρρηξαν και εισήλθον. Και είδον...
- Τον αρχηγόν της οικογενείας Θωμάν Καβλιάν, φέροντα σφαίραν εις την κεφαλήν και τέσσαρες εως πέντε μαχαιριές εις το στήθος.
- Την σύζυγόν του, Μαγδαληνήν, με σφαίραν εις την κεφαλήν και με 4 μαχαιριές εις το στήθος, άλλας εις τους βραχίονας και άλλας εις τας χείρας.
- Την θυγατέραν των Βασιλικούλαν, ετών δέκατριών, με σφαίραν εις την κεφαλήν και τέσσαρας μαχαιριές επί του σώματος και άλλων εις τον ομφαλόν. Εκ της πληγής ταύτης, εχέθησαν τα έντερα του θύματος.
- Την μικροτέραν κόρην της οικογενείας Χρυσούλαν, δεκαετή μόλις με σφαίραν εις την κεφαλήν. Και τραύματα δια μαχαίρας εις το σώμα και τον ομφαλόν.
ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ Η ΣΠΑΤΑΛΗ
Όλοι οι Καλιφωνίται συνεφώνησαν εις το ότι ο δράστης, της στυγεράς δολοφονίας ήτο κάποιος εικοσιπέντε χρονών, εις τον εκ του χωριού Γουλόπουλος ονόματι. Και επειδή αυτός ήτο στραβολαίμης – το χωρίον ολόκληρον μια φωνή έλεγε: φονιάς είναι ο στραβολαίμης. Αλλ’ αυτός ο στραβολαίμης, ο έχων ψυχήν θηρίου, τι ήτο; Όπως κατετέθη εις την δίκην -η οποία εγένετο προ δεκαημέρου εν Τρικάλλοις- ήτο τύπος σπατάλου και εκβιαστού. Ο εξάδελφος του θύματος Γ. Καβλιάς, κατέθεσε περί του βίου και της πολιτείας του ανδρός, τον οποίον βλέπεται εις την φωτογραφίαν, ληφθείσαν ενώ ούτος ευρίσκετο εις την φυλακήν, τα εξής:
Ο Γουλόπουλος γύριζεν χωρίς να εργάζεται και ένα μήνα προ του εγκλήματος πωλήσας τα καπνά των οικείων εσπατάλησε 10.000 - 11.000 δραχμές εις γλέντια και καφεσαντάν. Έπερνε δανικά και δεν τα έδιδε. Ο φονευθείς τον εδάνεισε πολλάκις συνέτρεχε δε και την οικογένειά του. Επήρε και από τον εξ Αμερικής ελθόντα εξάδελφόν του 1000 δραχμές τας οποίας εσπατάλησεν εις τα καφωδεία. Τας τελευταίας ημέρας προ του εγκλήματος, λόγω των σχέσεών του με το θύμα εγνώριζεν, ότι τούτο είχε 30.000 δραχμάς εκ πωλήσεως καπνού. Και προέβη εις το έγκλημα δια να τας πάρη. Τα της σπατάλου ζωής του Γουλοπούλου, διαπιστούνται και παρ’ άλλων μαρτύρων.
- Αυτός και για χίλιες δραχμές θα σκότωνεν άνθρωπο, κατέθετεν εις μάρτυρας. Και δια του στόματος πάντων των μαρτύρων, παρελαύνει ο βίος του Γουλοπούλου, σπαταλώμενος μαζί με τα χρήματα της οικογενείας του και των φίλων του παρ’ ων εδανείζετο μεταξύ των καφωδείων και των ταβερνείων.
ΚΑΙ Ο ΙΣΑΞΙΟΣ ΒΟΗΘΟΣ ΤΟΥ
Ο μάρτυς Γαλάνης, χωρικός εκ Καλιφωνίου κατέθεσε τούτο εις το δικαστήριον με την προσθήκην ότι τον φόνον τούτον επληροφορήθη από τον γαμβρόν του Γουλοπούλου άλλοτε, ο οποίος θαυμάζων την εξυπνάδα του ανδρός, έλεγεν ότι τα κατάφερε και δεν ανεκαλύφθη. Αλλά και άλλη μια δολοφονία είχε γίνει εις τα Σαράγια της Θεσσαλίας πέρυσι τη βοηθεία του γαμβρού του τούτου. Πιστός και αφοσιωμένος λέγουν οι μάρτυρες εις τον φονηά.
- Τόσο πιστός του ήτο ώστε και άνθρωπον, εσκότωνε αν του έλεγεν ο Γουλόπουλος. Ο αδελφός του θύματος, καταθέτει περί αυτού τα εξής:
- Εις άνθρωπος ήτο αδύνατον να διαπράξη το έγκλημα και συνέπραξεν ασφαλώς ο Τριγώνης με το μαχαίρι.
ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ
Κατά την πρόοδον της δίκης αποκαλύπτονται και άλλοι άθλοι του Γουλοπούλου. Άθλοι εγκληματιών δηλαδή. Ελέχθη ότι ο τρομερός εγκληματίας όταν ευρίσκετο εις Αθήνας είχε συνδεθή με μίαν γυναίκα. Φαίνεται ότι ήτο κόρη την είχε αποπλανήση - αυτό δεν κατέστη δυνατόν να διευκρινισθή. Το βέβαιον είναι ότι η γυναίκα αυτή έπαυσε να είναι πλέον αρεστή εις τον Γουλόπουλον, και απλούστατα την εξέκαμε.
Αλλά το έγκλημα ημπορούσε να το διαπράξη μόνος ο Γουλόπουλος;
Το ερώτημα αυτό ήλθεν αυθόρμητον. Τα θύματα ήσαν τέσσαρα.
Πως λοιπόν θα επρόφθασε το έργον του, χωρίς κατά την ώραν του φρικιαστικού εγκλήματος να προδοθή από τας φωνάς των μελοθανάτων οίτινες τυχόν θα εξύπνουν εκ του θορύβου και των πυροβολισμών που ερρίπτοντο μέσα εις το σπίτι;
Αλλά ο Γουλόπουλος ένα μόνον φίλον είχε. Τον Τριγώνην τον βλέπατε και εις χωρικός ευρέθη δολοφονημένος και ο δράστης δεν ανεκαλύφθη. Ο μάρτυς Καβλιάς, αδελφός του Θύματος ερωτώμενος αν θεωρεί ενόχους τον Γουλόπουλον και τον Τριγώνην καταθέτει ότι εθεωρεί ικανούς δια το διαπραχθέν αποτρόπαιον έγκλημα, βεβαιοί δε ότι ήκουσεν ενταύθα ότι αυτοί είναι οι δράσται και της δολοφονίας εις Σαράγι πέρυσι διαπραχθείσης της οποίας δεν συνελήφθησαν οι δράσται.
ΤΑ ΑΙΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΠΟΥΤΣΙΩΝ ΤΟΥ
Εν τούτοις παρ΄ όλα όσα εξεθέσαμεν ανωτέρω και τα οποία κατετέθησαν κατά την δίκην, οι κατηγορούμενοι, ίσως θα διέφευγον. Αληθές είναι ότι αι σφαίραι, ως έφερον τα θύματα ήσαν πιστολίου Γκολτς. Και ο Γουλόπουλος την προηγουμένην του εγκλήματος απεκαλύφθη ότι είχε πάρει το όπλον του αδελφού του, ομοίου συστήματος. Αλλά βεβαίως μόνος ο Γουλόπουλος, δεν είχε πιστόλιον Γκολτς. Αλλά ο από μηχανής θεός έρχεται να ρίψη άπλετον φως εις την υπόθεσιν. Οι φόνοι των μελών της οικογενείας Καβλιά, διεπράχθησαν την νύκτα της Δευτέρας 3-4 Μαρτίου. Εις τας πέντε το πρωί ο Γουλόπουλος ευρέθη εις την Καρδίτσαν. Προφανώς είχεν αλλάξει τα ρούχα του και ήτο βέβαιος ότι το άλλοθι αρκούντως θα τον εβοήθει, αφ΄ού τόσον πρωί θα εθεάτο εις την πόλιν. Αλλά ελησμόνησε να αλλάξη τα παπούτσια του. Εις το σκότος, εις την κατάστασιν όπου εβρίσκετο μετά το έγκλημα δεν παρετήρησεν ότο ήτο κατασπιλωμένα από αίμα. Και εκάλεσεν ένα υποδηματοκαθαριστήν να τα διορθώση. Αυτός είδε το αίμα και ωμολόγησεν κατόπιν. Ιδού τι κατέθεσε προ του Δικαστηρίου. Ονομάζεται Καραντώνης, το όργανον αυτό της Νεμέσεως, το οποίον εξασκεί το ταπεινόν αλλά έντιμον επάγγελμα του υποδηματοκαθαριστού:
- Το πρωί εις τας 5 ο Γουλόπουλος μ΄εφώναξε έξω από το μεγάλο καφενείο να του γιαλίσω τα παπούτσια και είδα ότι ήσαν γεμάτα αίματα. Αίματα πολλά. Τον Γουλόπουλον τον εγνώριζα. Εφοβήθην να τον ερωτήσω από τι είναι τα αίματα διότι δεν ήτο κανείς άλλος έξω εις το πεζοδρόμιον. Αν ήτο εντός του καφενείου θα εφώναζα χωροφύλακα, διότι μου εκινήθη η περιέργεια με τα αίματα. Ο Γουλόπουλος έφυγεν αμέσως. Την Τετάρτην έμαθα τους φόνους. Εξετάζεται κατ΄αντιπαράστασιν προς τον Γουλόπουλον και επιμένει βεβαιών, ότι τον αναγνωρίζει, ενώ ο κατηγορούμενος ισχυρίζεται ότι δεν ήτο αυτός ευρισκόμενος, ως λέγει, εις Τρίκαλα.
Ο μάρτυς καταθέτει ότι προ τινών ημερών ο Γουλόπουλος μεταφερόμενος ενταύθα τον ηπείλησε να τον φονεύση μόλις εξίλθη των φυλακών.
ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΖΗΣ (Στρατ.): Ερωτά τον μάρτυρα τι χαρακτηριστικά έδωκεν εις την ανάκρισιν τι άνθρωπος ήτο εκείνος του οποίου τα παπούτσια ήσαν γεμάτα αίματα;
ΜΑΡΤΥΣ: Είπα είναι κοντός με στραβό το λαιμό.
Όντως τέτοιος είναι ο Γουλόπουλος. Ο Καραντώνης ήτο η αιτία της συλλήψεώς του. Ο Καραντώνης και αιτία της καταδίκης του. Διότι πράγματι ουδείς τον είδε να διαπράττει τους φόνους.
ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥΣ
Εις την αποδεικτικήν διαδικασίαν εξηκριβώθη επίσης ότι ο Γουλόπουλος είχεν τακτικήν συναναστροφήν με τους χωροφύλακας, της καταδιώξεως μάλιστα. Την επομένην του εγκλήματος ο Γουλόπουλος εθεάθη συντρώγων με δύο χωροφύλακας και επλήρωσε και τα έξοδα, εφαίνετο δε ηρεμώτατος. Επίσης ο μάρτυς χωροφύλαξ Παληός βεβαιοί ότι έκαμνε παρέαν με τον φονέα και ότι την είδησιν του φόνου την έμαθεν από τον Γουλόπουλον το πρωί της Τετάρτης, ενώ το έγκλημα εγνώσθη εις Τρίκαλα επισήμως το βράδυ της ιδίας ημέρας εκ τηλεγραφήματος της αστυνομίας Καρδίτσης. Ο χωροφύλαξ Ιωακείμ, βεβαιοί ότι το έγκλημα επληροφορήθη από τον υπενωματάρχην Λάντζαρην, εις τον οποίον το είχεν ανακοινώση ο Γουλόπουλος, είχε διεμορφώσει την γνώμην ότι ούτος ήτο ο φονεύς. Και όταν ηρωτήθησαν όλοι οι χωροφύλακες, διατί τους συναστρέφετο ο Γουλόπουλος αυτοί απάντησαν. Ήθελε να μη, μας δίδη υποψίας δια τας πράξεις του.
ΤΟ «ΑΛΛΟΘΙ»
Αλλά εις ότι μεγάλην προσοχήν έδοσεν ο Γουλόπουλος, ήτο να δημιουργήση το «άλλοθι». Την 3 Μαρτίου - την νύκτα της ημέρας αυτής διέπραξε τον φόνον - μετέβη εις το εν Τρικάλοις ξενοδοχείον «Πετρούπολις» και παρήγγειλε να του κρατήσουν κρεββάτι. Αλλά το βράδυ δεν μετέβη να κοιμηθή. Ενεφανίσθη την εννάτην πρωινήν και εκοιμήθη καθ΄όλην την ημέραν. Εφεξής εκοιμάτο εκεί. Και ο Τριγώνης τον επισκέπτετο συχνά. Επίσης προσεπάθει να πείση τους χωροφύλακας της καταδιώξεως, ότι διεσκέδασε μαζί των την νύκτα της Δευτέρας (καθ΄ ήν διεπράχθη ο φόνος) και όχι την νύκτα της Τρίτης. Εν τω μεταξύ αυτός αφ΄ού παρήγγειλε να του κρατήσουν το κρεβάτι εις το ξενοδοχείον, - 2.30 μ.μ. - έφυγε το απόγευμα εις τας 7 δια Καρδίτσαν, μετέβη εις Καλλιφώνιον. Την πρωίαν της Τρίτης εθεάθη εις Καρδίτσαν και εις τας 9 ενεφανίσθη πάλιν εις Τρίκαλα ότι και εκοιμήθη εις το Ξενοδοχείον. Μετά την αποκάλυψιν του δρομολογίου του φονέως το «άλλοθι» κατέπεσε παταγωδώς.
ΑΙ ΑΠΟΛΟΓΙΑΙ
{mosimage}Οι κατηγορούμενοι εις τας απολογίας των ηρνήθησαν την ενοχήν των. Ο Γουλόπουλος ηγκυροβολημένος εις το «άλλοθι», επέμεινεν ότι την Δευτέραν την νύκτα καθ΄ήν διεπράχθη το έγκλημα εις Καλιφώνιον, ήτο εις Τρίκαλα, εκοιμήθη δε εις το ξενοδοχείον το πρωί, διότι διασκέδαζε την νύκτα. Ηρνήθη ότι ενέχεται εις το έγκλημα και απέδοσε το ότι κατηγορείται παρά των Καλιφωνιτών εις το ότι δεν κατάγεται εκ τοιούτου χωρίου. Ο έτερος κατηγορούμενος Τριγώνης, ο οποίος εφρόντισε μετά το έγκλημα να μεταβή εις το χωρίον Στεφανωσιαίς και να κοιμηθή εις το σπίτι της αδελφής του επικαλείται τούτο, ίνα αποδείξη την αθωότητά του. Δικαιολογεί τον τραυματισμόν του εις την χείρα και λέγει, ότι προήλθε καθ΄ήν ώραν ούτος ετρόχιζε κάποιον πέλεκυν.
ΕΙΣ ΘΑΝΑΤΟΝ
Το Δικαστήριον μετά διάσκεψιν ημισείας ώρας, εξέδοσε την απόφασίν του. Αμφότεροι οι κατηγορούμενοι, Γουλόπουλος και Τριγώνης, εκηρύχθησαν ένοχοι επί ληστεία και φόνω. Και κατεδικάσθησαν εις θάνατον. Ατάραχοι ήκουσαν την καταδίκην των. Αμφότεροι διεμαρτύροντο ότι είναι αθώοι και ότι αδίκως κατεδικάσθησαν εις θάνατον.
Αλλά η διαταγή του επί κεφαλής της φρουράς των αξιωματικού όπως μεταφερθώσι οι κατηγορούμενοι εις την φυλακήν διέκοψε τας διαμαρτυρίας των περί αθωότητός των.
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΥΞ
Ως μας γράφουν εκ Τρικάλλων, η τελευταία νυξ των δύο καταδίκων υπήρξεν ήρεμος. Εις το ίδιον κελλί δεν εκοιμήθησαν. Εκάπνιζαν διαρκώς και συνωμίλουν σιγά – σιγά.
Κανείς δεν ηθέλησε να τους διακόψη, ούτε καν να ακούση τας διαλέξεις των. Όσον και ήσαν ένοχοι, ήσαν μελλοθάνατοι. Το πρωί ήλθεν ο ιερεύς να τους κοινωνίση των αχράντων Μυστηρίων. Ολίγον ακόμη και δεν θα υπήρχον εις την ζωήν. Εκοινώνησαν. Μετά την μετάληψιν, ο Γουλόπουλος είπεν εις τον σκοπόν.
- Φώναξε τον γραμματέα της Επιστασίας των φυλακών Γεωργιάδην. Όταν ούτος μετέβη ο Γουλόπουλος είχε χάσει την ψυχραιμίαν του.
- Φώναξε του λέγει τον Επίτροπο. Θέλω να ομολογήσω το έγκλημά μου. Εγώ διέπραξα τους φόνους αλλά ο Τριγώνης είναι αθώος.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΟΠΟΝ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ
Η γενναιοψυχία αυτή του Γουλόπουλου, ουδόλως ωφέλησε τον Τριγώνην. Ο άθλιος δολοφόνος, βλέπων, ότι έφθασεν η ώρα του θανάτου του και μετανοήσας ίσως, διότι παρέσυρε και άλλον εις το έγκλημα, ηθέλησε να τον σώση, αποθνήσκων αυτός μόνον. Αλλά η Φρουρά ήτο έτοιμος, χρονοτριβή δεν εχώρει με τον μελοθάνατον, δεμένοι από τας χείρας, εβάδιζαν μαζί εις τον θάνατον, μαζί εσκόρπισαν τον θάνατον εις ένα ολόκληρο σπίτι. Μετ’ ολίγον δεν υπήρχον πλέον. Αι σφαίραι του στρατιωτικού αποσπάσματος εξεδικήθησαν τα θύματά των.
ΑΝΔΡ.»
Αναφορά για το ίδιο θέμα έγινε και στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης» της 8/3/1924, στη 2 σελίδα, όπου αναφέρονται τα εξής:
«ΣΚΟΤΩΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΝ
Ηγγέλεται εκ Πόλιν, ότι την προχθεσινήν νύχτα εις το χωρίον Καλλιφώνιον εφονεύθη δοι όπλων και μαχαίρας ολόκληρος η οικογένεια του Θωμά Καβλιά απαρτιζόμενη εξ αυτού, της συζύγου του και των δύο θυγατέρων του. Επι τόπου μετέβη αμέσως ο περιοδεύον ανώτερος Διοικητής Α. Κατσώνας, ο οποίος κατόπιν προκυψάντων σοβαρών στοιχείων ενοχής κατά του Γ. Γουλοπούλου κατεπυγόντος κρυφίως εν τω μεταξύ εις Τρίκαλα ενήργησε την σύλληψιν αυτού».
Ο περιβόητος Σακαφλιάς ήταν ο Θωμάς Καβλιάς από το Καλλιφώνι Καρδίτσας
Στο βιβλίο μου «ο θρυλικός Σακαφλιάς», σκιαγραφείται περίπου ο θρύλος του Σακαφλιά με τις αμφιλεγόμενες και αντικρουόμενες αναφορές που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί, αλλά το άρθρο της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ έρχεται να ολοκληρώσει το παζλ και να φωτίσει για το ποιος πραγματικά ήταν ο Σακαφλιάς, ποιοι, πότε και γιατί τον σκότωσαν. Παρακάτω θα επιχειρήσω να συνδέσω και να εξηγήσω πως, ο θρυλικός Σακαφλιάς με το Θωμά Καβλιά, πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο.Ο χρόνος της δολοφονίας
Ο Ηλίας Πετρόπουλος, στο βιβλίο του «Τα ρεμπέτικα», αναφέρεται στη χρονολογία της δολοφονίας του Σακαφλιά ως εξής: «Σύμφωνα με τους θρύλους του υποκόσμου, ο Γιώργος Σακαφλιάς (ή Σαρκαφλιάς ή Σακαβλιάς) ήτανε τύπος της παρανομίας, που τον σκότωσε το 1924, ο Αντωνίτσης». Στην εκδοχή του Μπαγιαντέρα, στο βιβλίο του Κώστα Χατζηδουλή με τίτλο «Βασίλης Τσιτσάνης - η ζωή μου, το έργο μου», ο Μπαγιαντέρας αφηγείται σχετικά:«Όταν έγινε το έγκλημα ο Βασίλης ήταν μωρό παιδάκι και μετά φαίνεται άκουσε για το φόνο από άλλους παλιότερους στα χρόνια και έγραψε το τραγούδι».
Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννήθηκε το 1917 και όταν έγινε το έγκλημα ήταν επτά χρονών. Άρα, σύμφωνα με τον Ηλία Πετρόπουλο, τον Μπαγιαντέρα και τους θρύλους του υποκόσμου, η χρονολογία της δολοφονίας του Σακαβλιά συμπίπτει με το δημοσίευμα του «ΣΚΡΙΠ» και τη δολοφονία του Θωμά Καβλιά, η οποία έγινε το 3 Μαρτίου 1924.
Το όνομα
Τη δεκαετία του 1930 στη λαϊκή μουσική της Ελλάδας κυριαρχούσε ο Παπάζογλου και ο Βαμβακάρης, οι οποίοι έγραφαν τραγούδια του υποκόσμου, μάγκικα και χασικλίδικα. Ο Τσιτσάνης, επηρεασμένος από αυτά τα ρεμπέτικα τραγούδια του Βαγγέλη Παπάζογλου και του Μάρκου Βαμβακάρη, τα οποία άκουγε από τα γραμμόφωνα έφηβος στα Τρίκαλα, θέλει να γράψει κι αυτός τέτοια τραγούδια. Πρέπει όμως να βρει δικά του θέματα. Ρίχνοντας μια ματιά γύρω του, στο δικό του χώρο, τα ανακαλύπτει. Ο απόηχος ενός εγκλήματος που έγινε το 1924 και είχε συγκλονίσει την περιοχή, αποτελεί έμπνευση και καλή ευκαιρία για τη δημιουργία ενός τέτοιου τραγουδιού. Ο Τσιτσάνης παίρνει το θύμα του εγκλήματος, αυτόν τον τραγικό τύπο και τον κάνει ήρωα του τραγουδιού του. Ο Θωμάς Καβλιάς, που δολοφονήθηκε μαζί με ολόκληρη την οικογένειά του, γίνεται ο ήρωας του τραγουδιού.Έτσι γράφει το τραγούδι «Ο ΣΑΚΑΒΛΙΑΣ» και το ηχογραφεί το 1938.
«Στα Τρίκαλα στα δυο στενά / Σκοτώσανε το Σακαβλιά.
Δυο μαχαιριές του δώσανε / Και κάτω τον ξαπλώσανε.
Τέτοιο δερβίσικο παιδί / Τον κλαίμε όλοι μας μαζί.
Δεν τον ξεχνάμε βρε παιδιά / Τον φίλο μας το Σακαβλιά
Λόγω
της προκλητικότητας του ονόματος Καβλιάς = Καύλα - καυλιάρης - ο
υπερβολικά φιλήδονος) ο Τσιτσάνης ενδεχομένως να πρόσθεσε μπροστά στο
όνομα τη συλλαβή «Σα» και από Καβλιάς να το έκανε Σακαβλιάς. Ενδεχομένως
όμως το όνομα να προέκυψε από Καβλιάς σε Σακαβλιάς εκ παραφθοράς,
καθότι υπέστη πολλές διαμορφώσεις λόγω της προφορικής διάδοσης από στόμα
σε στόμα. Έτσι εξηγούνται και οι διαφορετικές αποδόσεις του ονόματος
Καβλιάς, Σακαβλιάς, Σαρκαφλιάς, Σακαφλιάς Δυο μαχαιριές του δώσανε / Και κάτω τον ξαπλώσανε.
Τέτοιο δερβίσικο παιδί / Τον κλαίμε όλοι μας μαζί.
Δεν τον ξεχνάμε βρε παιδιά / Τον φίλο μας το Σακαβλιά
Ο Ηλίας Πετρόπουλος, στο βιβλίο του «Τα ρεμπέτικα», αναφέρει ένα μουρμούρικο τραγούδι σχετικό με τον Σακαφλιά με ελλιπείς στίχους, το οποίο το λέγανε οι φυλακισμένοι το 1930:
«Σκοτώσανε το Σακαφλιά
………………
Το Σακαφλιά σκοτώσανε
κι οι μάγκες μαραζώσανε».
………………
Το Σακαφλιά σκοτώσανε
κι οι μάγκες μαραζώσανε».
Αυτό σημαίνει πως το έγκλημα του Καβλιά είχε επηρεάσει τους φυλακισμένους της φυλακής των Τρικάλων και γι’ αυτό δημιουργούσαν αδέσποτα μάγκικα τραγούδια, διατηρώντας και διαδίδοντας έτσι τη φήμη του φονικού και ηρωποιώντας το θύμα.
Ο τόπος του εγκλήματος
Όσον αφορά για τον τόπο του εγκλήματος, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Θωμάς Καβλιάς δολοφονήθηκε στο σπίτι του, στο χωριό Καλλιφώνι της Καρδίτσας. Πρέπει να επισημάνουμε ότι το 1924 που έγινε το έγκλημα, η Καρδίτσα διοικητικά υπάγονταν ως επαρχία στο νομό Τρικάλων. Ο νομός Καρδίτσας συγκροτήθηκε το 1944. Το αποτρόπαιο έγκλημα πήρε διαστάσεις και συγκλόνισε την κοινωνία των Τρικάλων, αλλά και το Πανελλήνιο κατά τη διάρκεια της εκδίκασης της υπόθεσης των δολοφόνων, Γουλόπουλου και Τριγώνη. Η δίκη διεξήχθη στα δικαστήρια των Τρικάλων, τον Ιούλιο του 1924 και καταγράφηκε στη συνείδηση των κατοίκων ως έγκλημα των Τρικάλων. Ο Τσιτσάνης, φτιάχνοντας το τραγούδι του, τον τόπο του εγκλήματος τον περιγράφει με το δίστιχο:
«Στα Τρίκαλα στα δυο στενά
Σκοτώσανε τον Σακαβλιά».
Σκοτώσανε τον Σακαβλιά».
Εδώ ο Τσιτσάνης με την φράση «στα δυο στενά» δεν κυριολεκτεί και δεν εννοεί στενά δρομάκια ούτε εννοεί τη φυλακή «στενή», αλλά περιγράφει με ποιητικό λόγο γενικότερα τον τόπο δυστυχίας. Τον όρο «στενά» τον συναντούμε σε πολλές περιπτώσεις στην ποίηση και στη στιχουργία σαν «τόπο δυστυχίας». Υπάρχουν μερικά παραδείγματα άλλων ποιητών και στιχουργών που χρησιμοποιούν τον ποιητικό όρο «στενά». Ο Ρήγας Φεραίος τον χρησιμοποιεί στον Θούριο:
«Ως πότε παλικάρια, να ζούμε στα στενά,
μονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;
Σπηλιαίς να κατοικούμε, να βλέπωμε κλαδιά,
να φεύγωμ' απ' τον κόσμο, για τη πικρή σκλαβιά;
μονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχαις στα βουνά;
Σπηλιαίς να κατοικούμε, να βλέπωμε κλαδιά,
να φεύγωμ' απ' τον κόσμο, για τη πικρή σκλαβιά;
Ο Γιάννης Παπαϊωάνου χρησιμοποιεί τον όρο «στενά» στο τραγούδι του «Βγήκε ο χάρος να ψαρέψει»:
« Βγήκε ο χάρος να ψαρέψει, με τ’ αγκίστρι του ψυχές
και γυρεύει πληγωμένους, δυστυχείς και προδομένους
Μεσ ‘τις φτωχογειτονιές, ω, βγήκε ο χάρος για ψυχές
Με τη μαύρη την σφεντόνα, βγήκε ο χάρος στα στενά
Για πιαστείτε χέρι-χέρι, βρε να του στήσουμε καρτέρι
Κι όποιον πάρει η σφεντονιά, ω, βγήκε ο χάρος στα στενά
Ρε κορμιά βασανισμένα, πιάστε απόψε τα στενά
Για πιαστείτε χέρι-χέρι, να του στήσουμε καρτέρι
Κι όποιον πάρει η σφεντονιά, ω, βγήκε ο χάρος για δουλειά».
και γυρεύει πληγωμένους, δυστυχείς και προδομένους
Μεσ ‘τις φτωχογειτονιές, ω, βγήκε ο χάρος για ψυχές
Με τη μαύρη την σφεντόνα, βγήκε ο χάρος στα στενά
Για πιαστείτε χέρι-χέρι, βρε να του στήσουμε καρτέρι
Κι όποιον πάρει η σφεντονιά, ω, βγήκε ο χάρος στα στενά
Ρε κορμιά βασανισμένα, πιάστε απόψε τα στενά
Για πιαστείτε χέρι-χέρι, να του στήσουμε καρτέρι
Κι όποιον πάρει η σφεντονιά, ω, βγήκε ο χάρος για δουλειά».
Ο Ιάκωβος Μοντανάρης χρησιμοποιεί τον όρο στενά, στο πανομοιότυπο τραγούδι του με το Σακαβλιά, «Η κακούργα πεθερά»:
«Στου Χαροκόπου τα στενά,
μια μικροπαντρεμμένη
εσκότωσε τον άνδρα της
βρε, ή δαιμονισμένη.
Στον ύπνο που κοιμότανε,
μάννα και θυγατέρα,
εβάλανε τον ανεψιό
και του 'ριξε τη σφαίρα».
μια μικροπαντρεμμένη
εσκότωσε τον άνδρα της
βρε, ή δαιμονισμένη.
Στον ύπνο που κοιμότανε,
μάννα και θυγατέρα,
εβάλανε τον ανεψιό
και του 'ριξε τη σφαίρα».
Ο όρος «στενά» χρησιμοποιείται και σε διάφορα άλλα στιχάκια και Κριτικές μαντινάδες.
«Στου κάτω κόσμου τα στενά
τώρα θα περπατήσω
με μόνη ελπίδα στην καρδιά
πως θα σε λησμονήσω».
«Επόκαμές μου κοπελιά
του καντηλιού το λάδι
κι εδά μονάχος τριγυρνώ
μεσ' στα στενά του Άδη».
τώρα θα περπατήσω
με μόνη ελπίδα στην καρδιά
πως θα σε λησμονήσω».
«Επόκαμές μου κοπελιά
του καντηλιού το λάδι
κι εδά μονάχος τριγυρνώ
μεσ' στα στενά του Άδη».
Το επάγγελμα του Σακαβλιά
Ένα άλλο στοιχείο που δένει με την υπόθεση Καβλιά ο θρύλος του Σακαφλιά είναι το επάγγελμά του. Πολλές φήμες φέρουν τον Σακαβλιά να ασκεί το επάγγελμα του καπνεργάτη. Στο Καλλιφώνι οι αγρότες ασχολούνται με την καπνοκαλλιέργεια και σύμφωνα με το δημοσίευμα του ΣΚΡΙΠ έχουμε την αναφορά η οποία λέει:«Τας τελευταίας ημέρας προ του εγκλήματος, λόγω των σχέσεών του με το θύμα εγνώριζεν, ότι τούτο είχε 30.000 δραχμάς εκ πωλήσεως καπνού. Και προέβη εις το έγκλημα δια να τας πάρη».
Ο Θωμάς Καβλιάς λοιπόν ήταν αγρότης, καπνοπαραγωγός.
Επίσκεψη στο Καλλιφώνι
Όταν ανακάλυψα το δημοσίευμα της εφημερίδας ΣΚΡΙΠ που αφορούσε το έγκλημα της οικογένειας Θωμά Καβλιά, επισκέφτηκα το χωριό της Καρδίτσας, Καλλιφώνι. Ήταν στις 28 Φεβρουαρίου 2009. Το πρώτο που έκανα ήταν να ρωτήσω να μάθω αν υπήρχαν κάτοικοι με το επώνυμο «Καβλιάς». Μου απάντησαν ότι υπάρχουν, αλλά έχουν αλλάξει το επώνυμό τους, για ευνόητους λόγους και το κάνανε «Καλιάς». Στη συνέχεια ζήτησα να με οδηγήσουν σε κάποιο σπίτι με το επώνυμο αυτό και με οδήγησαν στο σπίτι ενός, Κώστα Καλιά. Έναν ηλικιωμένο κύριο 77 χρονών. Ο Κώστας Καλιάς με καλοδέχτηκε στο σπίτι του μαζί με τον γιο του, που είναι δικηγόρος στην Καρδίτσα. Αφού τους είπα ποιος είμαι και ότι συγκέντρωνα πληροφορίες για κάποιο έγκλημα που είχε γίνει το 1924 στην οικογένειά τους, τον ρώτησα αν είχε ακούσει κάτι για το έγκλημα. Μου απάντησε:«Bεβαίως! Πρόκειται για τον αδερφό του παππού μου» και άρχισε να μου διηγείται με τόση ακρίβεια όλο το ιστορικό σαν να είχε διαβάσει το ρεπορτάζ της εφημερίδας.
«Ο Θωμάς Καβλιάς , ο Γουλόπουλος και ο Τριγώνης ήταν φίλοι και κάνανε μαζί διάφορες κλοπές, ληστείες και απατεωνιές. Για κάποιο λόγο τα χάλασαν στη μοιρασιά και για λόγους εκδίκησης ο Γουλόπουλος και ο Τριγώνης σκότωσαν τον Καβλιά και ξεκλήρισαν ολόκληρη την οικογένειά του. Μπαίνοντας το βράδυ στο σπίτι, ο Γουλόπουλος και ο Τριγώνης, άρχισαν να μαχαιρώνουν πρώτα τον Θωμά Καβλιά. Τη γυναίκα του την σκότωσαν στην προσπάθειά της να τους εμποδίσει, ενώ τα παιδιά του τα σκότωσαν γιατί είδαν το έγκλημα και θα τους πρόδιδαν. Μάλιστα πριν σκοτώσουν τα δύο κοριτσάκια τα ρώτησαν, αν τους γνωρίζουν; Όταν τα κορίτσια απάντησαν κλαίγοντας, “ναι σας γνωρίζουμε”! τότε τα σκότωσαν κι αυτά με τα μαχαίρια. Στο τέλος για να είναι σίγουροι οι δολοφόνοι ότι είναι όλοι νεκροί τους πυροβόλησαν με πιστόλι και τους τέσσερις στα κεφάλια, τους έδωσαν τη χαριστική βολή.
Ο Θωμάς Καβλιάς είχε καλή περιουσία, την οποία μοιράστηκαν μετά τέσσερις κληρονόμοι του…».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου