Γιάννης Μπερνιδάκης (Μπαξεβάνης)


	Δημοσιεύθηκε στις 23 Μαΐου 2006

Ο Μπαξεβάνης την εποχή εκείνη, με την ασύγκριτη φωνή του είχε ξεπεράσει τα στενά όρια της Κρήτης και είχε γίνει γνωστός και στην υπόλοιπη Ελλάδα καθώς τραγούδησε, εκτός από Κρητικά τραγούδια, νησιώτικα αλλά και μικρασιάτικα. Λένε ακόμη ότι οι λυράρηδες της εποχής φιλονικούσαν μεταξύ τους για το ποιός θα τον πάρει στα πανηγύρια και στις ηχογραφήσεις των δίσκων...

Ο Γιάννης Μπερνιδάκης ή «Μπαξεβάνης» ή απλά «Μπαξές» γεννήθηκε το 1910 στο Ρέθυμνο και καταγόταν από το Άνω Μαλάκι του νομού Ρεθύμνου. Η μητέρα του Στέλλα Βογιατζάκη, συγχωριανές με την Χρυσούλα Μαμαγκάκη, μητέρα του θρυλικού Ροδινού, από τα Φρατζεσκιανά Μετόχια. Λέγεται ότι ο πατέρας του ήταν κηπουρός στο τσιφλίκι κάποιου Τούρκου και γι' αυτό αποκαλούνταν και «Μπαξεβάνης» (μπαξές=κήπος). Στα 12 του χρόνια άρχισε να παίζει μαντολίνο και μπουλγαρί, αλλά τον κέρδισε τελικά το λαούτο. Η καταπληκτική φωνή του ήταν εκείνη που έκανε όλη την Κρήτη να τον αποκαλεί "το αηδόνι της Κρήτης" και εξαιτίας αυτής έχει μείνει στην ιστορία σαν ένας από τους κορυφαίους τραγουδιστές που έχει βγάλει η Κρήτη. Εμφανίζεται στη δισκογραφία το 1928 με την ηχογράφηση ενός δίσκου με το λυράρη Αλέκο Καραβίτη, ενώ ακολούθησαν συνεργασίες με το Στέλιο Φουσταλιέρη ,το Μανώλη Λαγό, το Ανδρέα Ροδινό ,τον Καρεκλά και το Θανάση Σκορδαλό.

Ο Μπαξεβάνης την εποχή εκείνη, με την ασύγκριτη φωνή του είχε ξεπεράσει τα στενά όρια της Κρήτης και είχε γίνει γνωστός και στην υπόλοιπη Ελλάδα καθώς τραγούδησε , εκτός από Κρητικά τραγούδια, νησιώτικα αλλά και μικρασιάτικα . Λένε ακόμη ότι οι λυράρηδες της εποχής φιλονικούσαν μεταξύ τους για το ποιός θα τον πάρει στα πανηγύρια και στις ηχογραφήσεις των δίσκων.

Η αδερφή του Λαυρεντία, επίσης ταλαντούχα στο τραγούδι ήταν η πρώτη γυναίκα που καταγράφηκε δισκογραφικά στην ιστορία της κρητικής μουσικής. Γύρω στο 1940 ηχογράφησαν παρέα με το Μανώλη Λαγό στη λύρα το κλασσικό πλέον: «Τη μάνα μου την αγαπώ».

Το 1947 παντρεύτηκε με την Ελευθερία Κατσιμπράκη και απέκτησε μια κόρη. Αυτή ήταν και η αρχή μιας νέας εποχής στη ζωή του που συνοδεύτηκε από με την αλλαγή επαγγέλματος. Ο Γιάννης Μπερνιδάκης άνοιξε φαρμακείο και παρά τις παρακλήσεις των φίλων του δεν επέστρεψε ξανά στην μουσική. Χαρακτηριστικό το υπέροχο ποίημα του φίλου του Γιώργου Καλομενόπουλου με τίτλο «Γράμμα στο Μπαξε», που μελοποίησε το 1999 ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης σε ερμηνεία του Μανώλη Λιδάκη:

Γιάννη, τα «ξύλα» τα ‘κρυψες και γίνηκες σπετσέρης
και τους γλεντζέδες τους παλιούς κάνεις πως δεν τους ξέρεις.
Γιάννη, σκίσε τις συνταγές και κάψε το κινίνο
και πιάσε στα χρυσόχερα λαούτο, μαντολίνο.
Μ’ αυτά τον πιο καλό γιατρό εσύ τον παραβγαίνεις
γιατί ανθρώπινες πληγές μ’ αυτά τα δυό τις γιαίνεις.
Κι αν τύχει κι έρθω άρρωστος, μη μου συστήσεις χάπι
μα πιάσε το λαούτο σου και μίλα μου γι’ αγάπη.
Τότε θα δεις από ψηλά δυο αστέρια να κυλήσουν
δυο πεθαμένων οι ψυχές να σε γλυκοφιλήσουν.
Ψυχές δυο φίλων που ‘φυγαν σ’ αγύριστο ταξίδι
η μία θα ‘ναι του Ροδινού κι η άλλη τα’ Αριστείδη.
Μια μαντινάδα μοναχή, Γιάννη, να πω μαζί σου
και να θαρρώ πως τα κλειδιά κρατώ του παραδείσου.
Να ίντα θα πω: «Ανάθεμα απού μπορεί κι αφήσει
τούτο το ψεύτικο ντουνιά μην τόνε γλεντήσει».

Όσον αφορά τη δισκογραφία, ο Γιάννης Μπερνιδάκης τραγούδησε κρητικά, νησιώτικα αλλά και σμυρναίικα τραγούδια. Συντροφιά με τον Παναγιώτη Τούντα ηχογράφησαν στην Αθήνα το τραγούδι "Άσπρο Περιστέρι Μου" και το "Αμάν Μαριώ" το 1938 (δίσκος 78" - Columbia DG6395), το "Θε να σε κάμω μενεξέ" και το "Ωχ Μικρό Μελαχροινό" το Φλεβάρη του 1940 (δίσκος 78" Columbia DG6520). Για τη δισκογραφία του με το Στέλιο Φουσταλιέρη. Το 1949 ηχογραφήσε συνολικά 6 τραγούδια με το Θανάση Σκορδαλό, εκ των οποίων είναι και το "Βαρύς Πισκοπιανός", "Το Ξεροστερνιανό Νερό", κ.α.

Ο αγαπητός σε όλους «Μπαξεβάνης», πέθανε στο Ρέθυμνο τον Ιούλιο του 1972.

Πηγή:www.cretan-music.gr

Γιάννης Μπερνιδάκης

Από Rebetiko_wiki

Ο Γιάννης Μπερνιδάκης (Ρέθυμνο 1910 - Ρέθυμνο 1972) , αποκαλούμενος και Μπαξεβάνης, υπήρξε διακεκριμένος τραγουδιστής και δημιουργός της Κρητικής μουσικής.
Το προσωνύμιο «Μπαξεβάνης» φέρεται ό,τι προήλθε από το επάγγελμα του πατέρα του, ο οποίος δουλευε στα κτήματα ενός Τούρκου φεουδάρχη. Ο Μπερνιδάκης διακρίθηκε κυρίως ως τραγουδιστής αλλά έπαιζε επίσης μαντολίνο, μπουλγαρί και λαούτο.
Δισκογράφησε μεταξύ των ετών 1928 και 1949. Συνεργάστηκε, μεταξύ άλλων, με τον Μικρασιάτη συνθέτη Παναγιώτη Τούντα και με τους Κρητικούς μουσικούς Στέλιο Φουσταλιέρη, Θανάση Σκορδαλό και Ανδρέα Ροδινό. Με τον τελευταίο τον συνέδεε και στενή φιλία. Μάλιστα, εις ένδειξη πένθους, ο Μπαξεβάνης απείχε από την μουσική για ένα διάστημα μετά τον θάνατο, σε πολύ νεαρή ηλικία, του Ροδινού, το 1934.
Παντρέυτηκε το 1947, και αυτό συνέβαλε στο να τερματίσει οριστικά, μετά από λίγα χρόνια, την επαγγελματική ενασχόληση με τη μουσική και να ανοίξει φαρμακείο. Με την γυναίκα του, απέκτησαν μία κόρη. Ο Μπαξεβάνης πέθανε στο Ρέθυμνο το 1972.

Δισκογραφία

Αγιοβασιλειώτικη σούστα, 1936 (Δίσκος HMV AO 1088, ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Αμαριώτικος συρτός, (Δίσκος ODEON GA 7561, Δημιουργία των Θανάση Σκορδαλού και Γιάννη Μπερνιδάκη, Τραγ.: Θανάσης Σκορδαλός)
Αποκορονιώτικος συρτός, (Δίσκος ODEON GA 7561, Δημιουργία των Θανάση Σκορδαλού και Γιάννη Μπερνιδάκη, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Αποκορονιώτικος συρτός, 1933 (Δίσκος ODEON GA 1649, Συνθ.: Ανδρέας Ροδινός, Τραγ.: Ανδρέας Ροδινός & Γιάννης Μπερνιδάκης)
Άσπρο περιστέρι μου, 1938 (Δίσκος Columbia DG 6395, Συνθ.: Παναγιώτης Τούντας, Στιχ.: Γιάννης Μπερνιδάκης, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Βαρύς Πισκοπιανός, (Δίσκος Parlophone B 74176, Δημιουργία των Θανάση Σκορδαλού και Γιάννη Μπερνιδάκη, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Γαβαλοχωρινός συρτός, 1936 (Δίσκος Columbia DG 6246, ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Είμαι ερωτευμένος μαζί σου, 1951 (Δίσκος ODEON GA 7662, Δημιουργία των Θανάση Σκορδαλού και Γιάννη Μπερνιδάκη, Τραγ.: Γ. Δούκας & Έλσα Λάμπο)
Θα σε κάνω μενεξέ, 1939 (Δίσκος Columbia DG 6520, Δημιουργία των Παναγιώτη Τούντα & Γιάννη Μπερνιδάκη, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Κεφαλιανός συρτός, 1936 (Δίσκος HMV AO 1088, Συνθ. και Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Κισσαμιώτικος συρτός, 1933 (Δίσκος ODEON GA 1649, Συνθ.: Ανδρέας Ροδινός, Τραγ.: Ανδρέας Ροδινός & Γιάννης Μπερνιδάκης)
Κοντιλιές Μυλοποταμίτικες, 1947 (Δίσκος HMV AO 2776, Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Στιχ.: Γιάννης Μπερνιδάκης, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης)
Κρητικοπούλα, 1940 (Δίσκος Columbia DG 6570, Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Στιχ.: Γιάννης Μπερνιδάκης, Τραγ.: Γιάννης Μπερνιδάκης & Στελλάκης Περπινιάδης)

ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009